عیب یابی کامپیوتر و راه های رفع آن
گاهی قطعات سخت‌افزاری کامپیوتر و نرم‌افزارهایی که کاربران از آن‌ها استفاده می‌کنند، باعث بروز ایرادهای مختلف برای سیستم آن‌ها می‌شود. اما عیب یابی کامپیوتر به شما امکان می‌دهد تا مشکلات و اختلال‌های عملکردی سیستم خود را شناسایی و برطرف کنید. در واقع از طریق آشنایی نسبی با مشکلات متداول کامپیوتر و شیوه برطرف کردن آن‌ها می‌توانید نیاز به صرف هزینه‌های گزاف عیب‌یابی و تعمیر را تا حد زیادی کاهش دهید. به‌علاوه شناخت این مباحث باعث می‌شود تا در زمان کوتاهی مشکلات سیستم خود را برطرف کرده و در وقت خود صرفه‌جویی کنید. بنابراین در این مقاله شما را با متداول‌ترین مشکلات رایانه‌ها، نرم‌افزارها و مراحل عیب یابی کامپیوتر آشنا خواهیم کرد. همراهمان بمانید.
مشکلات متداول انواع کامپیوتر
رایج‌ترین انواع مشکلات کامپیوتری در دو دسته نرم‌افزاری و سخت‌افزاری طبقه‌بندی می‌شوند. برای برطرف کردن مشکلات سخت‌افزاری به تخصص در این زمینه نیاز دارید. با وجود این بسیاری از مشکلات نرم‌افزاری با داشتن اطلاعات نسبی در این زمینه رفع می‌شوند. بعضی از ایرادهای عمومی کامپیوترها عبارت‌اند از:
دستگاه خاموش می‌شود
این مشکل به دلایل متفاوتی اتفاق می‌افتد که از آن جمله می‌توانیم به مواردی مانند خرابی پاور، متصل نبودن برق دستگاه، گرم شدن رایانه و وجود گرد و غبار داخل فن یا کیس کامپیوتر اشاره کنیم.
اطلاعات به‌کندی پردازش می‌شوند
مشکل تاخیر در پردازش اطلاعات سیستم در اصطلاح با عبارت «هنگ کردن کامپیوتر» شناخته می‌شود. از عمده‌ترین دلایل بروز این اختلال باید از ایجاد مشکل در حافظه یا هارد دیسک، پایین بودن رم، ویروسی بودن سیستم و قدیمی بودن قطعات داخلی نام ببریم.
ویندوز بالا نمی‌آید
این مشکل اغلب زمانی رخ می‌دهد که یکی قطعات سخت‌افزاری دستگاه شما مانند رم، مادربورد، کارت گرافیک، پردازنده و پاور مشکل داشته باشند. اگر اطلاعات تخصصی کافی در این زمینه ندارید، توصیه می‌کنیم خودسرانه برای رفع این مشکل عمل نکنید. گاهی علت این مشکلات بسیار ساده است مانند لق بودن این قطعات و گاهی پیچیده‌تر مانند نیم‌سوز شدن کارت گرافیک.
سروصدای دستگاه زیاد است
اگر بعد از روشن کردن کامپیوتر خود صداهای عجیب یا بلندی می‌شنوید، باید این علامت را یک هشدار تلقی کنید. ممکن است علت بروز این مشکل اختلالی در عملکرد هارد دیسک، فن یا مادربورد باشد.
صفحه نمایش آبی‌رنگ است
آبی شدن صفحه نمایش رایانه را با نام «مرگ صفحه» نیز می‌شناسند. در صورت مشاهده این مشکل احتمالا به تعویض قطعات داخلی کیس نیاز خواهید داشت. از دیگر دلایل بروز آن باید به گرم شدن دستگاه، مشکلات کارت گرافیک، هارد دیسک و رم اشاره کنیم.
دستگاه هنگام استفاده خاموش می‌شود
اگر کامپیوتر شما پس از مدتی خاموش یا ری‌استارت می‌شود، علت احتمالی آن خرابی پاور، داغ شدن دستگاه، وجود گرد و غبار، وارد شدن ضربه یا خرابی مادربورد است
رایانه در زمان روشن شدن بوق ممتد می‌زند
در بعضی از مواقع پس از روشن کردن کامپیوتر صدای بوق متناوبی می‌شنویم. ممکن است که این مشکل به‌دلیل قرارنگرفتن صحیح رم داخل اسلات آن رخ داده باشد.
معرفی نرم‌افزارهای عیب یابی کامپیوتر
با استفاده از نرم‌افزارهایی که با هدف عیب یابی کامپیوتر طراحی شده‌اند، می‌توانید مشکلات دستگاه را در زمان کوتاهی شناسایی کرده و برای رفع آن‌ها اقدام کنید. کاربردی‌ترین نرم‌افزارهای عیب یابی کامپیوتر موارد زیر را شامل می‌شوند:
نرم‌افزار عیب‌یابی ویندوز
نرم‌افزار عیب‌یابی ویندوز یکی از گزینه‌هایی است که برای عیب‌یابی ایرادها، برطرف کردن آن‌ها یا دریافت راه‌حل رفع مشکل می‌توانید از آن استفاده کنید. برای استفاده از آن در ویندوز ۱۰ کافی است، به بخش تنظیمات (Settings) بروید و پس از انتخاب Update & Security در پنل سمت چپ روی Troubleshoot کلیک کنید. بعد از کلیک روی لینک Additional Troubleshooters می‌توانید تمام عیب‌های ویندوز را مشاهده کنید.
نرم‌افزار Advanced System Care
این برنامه به‌عنوان یکی از کاربردی‌ترین نرم‌افزارهای بهینه‌سازی و عیب‌یابی شناخته می‌شود. با استفاده از Advanced System Care می‌توانید مشکلات مرتبط با تنظیمات کامپیوتر را برطرف کنید و سرعت سیستم را افزایش دهید. قابلیت Turbo Boost کمک می‌کند عملکرد ویندوز را بهتر کنید. برای دانلود این برنامه کلیک کنید.
نرم‌افزار Driver Pack
استفاده از نرم‌افزار Driver Pack ویندوز برای زمان‌هایی که سیستم عامل به‌کندی بالا می‌آید یا اصلا بالا نمی‌آید، بهترین گزینه است. Driver Pack به‌نحوی طراحی شده است که می‌تواند فایل‌های سیستم و تنظیمات رایانه را بررسی کرده و در صورت یافتن مشکل آن را به‌صورت اتوماتیک برطرف کند.
به‌منظور استفاده از این قابلیت ویندوز باید در ابتدا روی منوی استارت و گزینه Power راست‌کلیک کرده و پس از نگه داشتن دکمه Shift روی کیبورد گزینه Restart را انتخاب کنید. به این صورت به بخش Windows Recovery Environment وارد می‌شوید. در ادامه روی گزینه Startup Repair کلیک کنید تا فرایند عیب یابی کامپیوترتان آغاز شود.
به‌کمک نرم‌افزارهایی که معرفی کردیم می‌توانید بسیاری از مشکلات دستگاه خود را شناسایی و برطرف کنید. با وجود این نرم‌افزارهای کاربردی دیگری نیز وجود دارند که امکان عیب یابی کامپیوتر را برای شما فراهم می‌کنند. از جمله:
نرم‌افزار Defencebyte
این نرم‌افزار یکی از کاربردی‌ترین گزینه‌هایی است که برای پاکسازی رجیستری ویندوز مورد استفاده قرار می‌گیرد. عیب‌یابی رایانه، برطرف کردن مشکلات، افزایش سرعت سیستم، پاکسازی فایل‌های موقتی ذخیره‌شده حافظه مرورگر وب و نرم‌افزارهای ناخواسته از استارتاپ از دیگر کاربردهای نرم‌افزار Defencebyte به‌حساب می‌آیند.
نرم‌افزار Fix Win
این نرم‌افزار قابلیت‌های متعددی دارد و لیستی از رایج‌ترین ایرادهای قطعات مختلف رایانه را به شما ارائه می‌دهد. پس از اجرا کردن این نرم‌افزار می‌توانید به یکی از بخش‌های Troubleshooters، System Tools، Windows 10، File Explorer، Internet & Connectivity یا Additional Fixes بروید. به این ترتیب قادر خواهید بود تا تمام ایرادهای بخش مورد نظر را بیابید و برطرف کنید. برای اجرا کردن این نرم‌افزار نیازی به داشتن تخصص نخواهید داشت و تنها کافی است به زبان انگلیسی مسلط باشید.
نرم‌افزار Windows Repair By Tweaking
از کاربردهای این نرم‌افزار باید به مواردی مانند عیب یابی کامپیوتر، رفع اشکالات موجود در سیستم و بهبود عملکرد آن اشاره کنیم. windows repair by tweaking به‌گونه‌ای طراحی شده است که تمامی گزینه‌های احتمالی را که به بروز اختلال در عملکرد رایانه منجر می‌شوند، بررسی و برطرف خواهد کرد.
مراحل عیب یابی کامپیوتر و رفع مشکلات
یافتن مشکلات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری کامپیوتر برای کسانی که در این زمینه اطلاعات کافی ندارند، دشوار است. بهترین روشی که برای عیب‌یابی سیستم خود به شما پیشنهاد می‌کنیم، طرح پرسش درباره مشکل احتمالی، یافتن پاسخ و محدود کردن متغیرها است. مثلا می‌توانید در صورت بروز مشکل برای دستگاه خود به سوال‌های زیر پاسخ دهید:
- آیا پس از باز کردن برنامه خاصی سرعت عملکرد رایانه شما پایین آمده یا سیستم بعد از مدتی استفاده خاموش می‌شود؟
- آیا به‌تازگی برنامه جدیدی را دانلود و نصب کرده‌اید؟
- آیا به‌تازگی برنامه‌ای را به‌روزرسانی کرده‌اید؟
- آیا کد خطای خاصی را مشاهده می‌کنید؟
بررسی این سوال‌ها و پرسش‌های مشابه به شما امکان می‌دهد تا در نهایت ایراد اصلی دستگاه خود را پیدا کنید. از دیگر روش‌های کاربردی که برای عیب یابی کامپیوتر و رفع آن‌ها به شما کمک می‌کنند، می‌توانیم از موارد زیر نام ببریم:
- استفاده از موتورهای جستجو: بسیاری از محتواهای متنی و تصویری موجود در موتورهای جستجو مانند گوگل به معرفی مشکلات رایج رایانه‌ها و نحوه عیب‌یابی آن‌ها اختصاص دارند. مثلا در صورت مشاهده کدهای خطا می‌توانید از طریق جستجوی آن‌ها در گوگل به‌راحتی و در زمانی کوتاه علت بروز اختلال را بیابید و آن را برطرف کنید.
- راه‌اندازی مجدد دستگاه: در بعضی از مواقع مشکل دستگاه شما جدی نیست و با راه‌اندازی مجدد یا ری‌استارت کردن برطرف می‌شود.
- بررسی کردن اتصالات: در مواقعی شل شدن کابل اتصال مانیتور، کیبورد یا ماوس علت بروز اختلال در عملکرد رایانه است.
- آپدیت سیستم عامل: اگر سیستم عامل کامپیوتر شما نیاز به آپدیت یا به‌روزرسانی دارد، به‌منظور جلوگیری از مشکلات احتمالی در اسرع وقت نسبت به آپدیت آن اقدام کنید.
سایر روش‌های عیب‌یابی رایانه و برطرف کردن اختلالات
اگر هیچ‌کدام از راهکارهای پیشنهادی مشکل سیستم شما را برطرف نکرد، می‌توانید از روش‌های به‌منظور عیب یابی کامپیوتر خود و برطرف کردن مشکلات آن استفاده کنید:
- بستن برنامه‌های غیرفعال: بستن برنامه‌های غیرفعال و راه‌اندازی مجدد برنامه‌های فعال از جمله راهکارهای ابتدایی‌اند که سرعت عملکرد سیستم را افزایش می‌دهند.
- آپدیت برنامه‌ها: ممکن است استفاده از نسخه‌های قدیمی برنامه‌ها باعث بروز بعضی مشکلات در سیستم شود. به‌همین دلیل توصیه می‌کنیم که همیشه به‌روزترین نسخه آن‌ها را نصب و استفاده کنید.
- نصب مجدد سیستم عامل: اگر تمام روش‌هایی که برای برطرف کردن عیب‌های دستگاه به‌کار گرفتید، بی‌نتیجه بود، می‌توانید سیستم عامل خود را مجددا نصب کنید. قبل از آن مطمئن شوید که از تمام اطلاعات ضروری خود نسخه پشتیبان یا بکاپ تهیه کرده‌اید.
- بررسی عملکرد فن دستگاه: گرم شدن بیش از اندازه دستگاه یکی از عمده‌ترین دلایلی است که در عملکرد آن اختلال ایجاد می‌کند. در صورت مشاهده ایرادهایی مانند پایین آمدن سرعت یا خاموش شدن مداوم، مطمئن شوید فن کامپیوتر شما سالم بوده و گرد و غبار نگرفته است.
- استفاده از برنامه‌های آنتی ویروس: ویروسی‌شدن کامپیوتر یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد اشکال در عملکرد صحیح آن است. با استفاده از برنامه‌های مختلف می‌توانید ویروس‌های احتمالی سیستم خود را که در سیستم عامل یا دیگر برنامه‌های کاربردی آن پنهان شده‌اند، شناسایی و حذف کنید.
سخن نهایی
هرچقدر که برای خرید رایانه‌ای با قطعات سخت‌افزاری باکیفیت و تهیه بهترین نرم‌افزارها هزینه کرده باشید، باز هم احتمال بروز مشکل در عملکرد سیستم شما وجود دارد. خاموش شدن دستگاه، روشن نشدن آن، پایین آمدن سرعتش و بالا نیامدن ویندوز از جمله متداول‌ترین مشکلات کامپیوتری محسوب می‌شوند. به کمک نکاتی که در این مقاله درباره عیب یابی کامپیوتر و نحوه رفع مشکلات آن به شما گفتیم، می‌توانید ایراد سیستم خود را برطرف کنید و هزینه کمتری برای تعمیر آن بپردازید.
